این درس، جلسه اول اموزش زبان روسی و بخش آموزش مقدماتی است. این بخش شامل ده درس اول و دوره مقدماتی زبان روسی، آموزش الفبای روسی، اصوات و تلفظ کلمات است. امید است با استفاده از فایل های صوتی که به همت رادیو اسپوتنیک تهیه شده است، بهره کامل از مطالب ارائه شده ببرید.
در ابتدا نگاهی به تاریخچه زبان روسی بیاندازیم و با زبانی که قصد داریم آموزش ببینیم، بیشتر آشنا شویم.
تاریخچه زبان روسی
زبان روسی یکی از زبانهای اسلاوی است که در اکثر قسمتهای روسیه و کشورهای اطراف به عنوان زبان رسمی یا زبان اقلیتی صحبت میشود. تاریخچه زبان روسی به قرون وسطی بازمیگردد و در طول زمان تحت تأثیر فرهنگهای مختلفی قرار گرفته است.
در طول قرون وسطی، مناطقی که امروزه روسیه تشکیل میدهند، تحت سلطهٔ قبایل اسلاوی قرار داشتند. زبان روسی در این دوران به صورتی ساده و نیمهٔ رسمی در حال تکوین بود و بیشتر به شکل زبان شفاهی استفاده میشد.
در قرون بعدی، با ظهور دولت مغول در روسیه در قرن ۱۳م، زبان روسی تحت تأثیر زبان مغولی قرار گرفت. اما بعد از تحت فشار قرار گرفتن مغولها، زبان روسی به تدریج به حالت خود برگشت و شکل نهایی خود را به خوبی در قرنهای بعدی گرفت.
در قرون ۱۷ و ۱۸، تحت تأثیر فرهنگ غربی و به ویژه زبان فرانسه، زبان روسی به تحولات بیشتری دست یافت. در این دوره، واژگان جدیدی از زبان فرانسه به زبان روسی وارد شد و تغییراتی در نحو و گرامر زبان روسی رخ داد.
در سدهٔ نوزدهم، با توسعهٔ صنعت و ارتباطات، زبان روسی به عنوان زبان مدرن و رسمی در روسیه تثبیت شد و استفادهٔ آن در محیطهای رسمی و آموزشی افزایش یافت. در این دوره، فرایند استانداردسازی زبان روسی آغاز شد و قواعد واژگانی و نحوی به شکلی رسمی تعیین شد.
از آن زمان به بعد، زبان روسی به عنوان یکی از زبانهای مهم جهان شناخته شد. پس از انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۷، زبان روسی به عنوان زبان رسمی جدیدی برای اتحاد جماهیر شوروی اعلام شد و در دوران شوروی تبدیل به یکی از زبانهای اساسی منطقهٔ شوروی و کشورهای آزاد شدهٔ پس از فروپاشی شوروی شد.
الفبای زبان روسی
الفبای روسی که به الفبای سیریلیک نیز شناخته میشود، از 33 حرف تشکیل شده است. 21 حرف بی صدا، 10 حرف صدادار و 2 حرف صامت (Ь و Ъ) دارد.
نکات:
- علامت Ь (نرم کننده) قبل از یک حرف بی صدا، آن را نرم میکند.
- علامت Ъ (سخت کننده) قبل از یک حرف بی صدا، آن را سخت میکند.
حروف بی صدا در زبان روسی
در زبان روسی 21 حرف بی صدا وجود دارد که به دو دسته تقسیم میشوند: 20 حرف بی صدای ساده و 1 حرف بی صدای نرم یعنی Й
حرف بی صدا | معادل فارسی | معادل انگلیسی | ترجمه |
Б-б | مانند «ب» فارسی در كلمه «بابک» | B (bank) | بانك Б-б (банк) |
В-в | مانند «و» فارسی در كلمه «وزير» | V (vada) | آب В-в (вода) |
Г-г | مانند «گ» فارسی در كلمه «گاري» | G (gara) | كوه Г-г (гора) |
Д-д | مانند «د» فارسی در كلمه «در» | D (dom) | خانه Д-д (дом) |
Ж-ж | مانند «ژ» فارسی در كلمه «ژرف» | Zh (zhara) | گرما Ж-ж (жара) |
З-з | مانند «ز» فارسی در كلمه «زمين» | Z (zal) | سالن З-з (зал) |
Й-й | مانند «آیْ» فارسی در كلمه «رهنمایْ» | Y (tramvay) | تراموایْ Й-й (трамвай) |
К-к | مانند «ك» فارسی در كلمه «كتاب» | K (karta) | نقشه К-к (карта) |
Л-л | مانند «ل» فارسی در كلمه «لامپ» | L(lampa) | لامپ Л-л (лампа) |
М-м | مانند «م» فارسی در كلمه «محبت» | M (most) | پل М-м (мост) |
Н-н | مانند «ن» فارسی در كلمه «نسیم» | N (nos) | بيني Н-н (нос) |
П-п | مانند «پ» فارسی در كلمه « پیراهن» | P (park) | پارك П-п (парк) |
Р-р | مانند «ر» فارسی در كلمه «رها» | R (ruka) | دست Р-р (рука) |
С-с | مانند «س» فارسی در كلمه «سیب» | S (son) | خواب С-с (сон) |
Т-т | مانند «ت» فارسی در كلمه «توان» | T (Tam) | آنجا Т-т (там) |
Ф-ф | مانند «ف» فارسی در كلمه «فرهنگ» | F (Fabrika) | كارخانه Ф-ф (фабрика) |
Х-х | مانند «خ» فارسی در كلمه «خوش» | Kh (khurma) | خرمالو Х-х (хурма) |
Ц-ц | مانند تلفظ همزمان دو حرف «ط» و «س» در عطسه | Ts (tsirk) | سیرک Ц-ц (цирк) |
Ч-ч | مانند «چ» فارسی در كلمه «چای» | Ch (Chai) | چاي Ч-ч (чай) |
Ш-ш | مانند «ش» فارسی در كلمات «شاد» | Sh (mashina) | ماشين Ш-ш (машина) |
Щ-щ | چنين حرفي در زبان فارسی نيست، برای تلفظ آن بايد «ش» را كشيده تلفظ كرد | Sh-e (tavarish) | رفيق Щ-щ (товарищ) |
نکات مهم:
- حروف بی صدا در زبان روسی میتوانند در ابتدا، وسط و یا انتهای کلمه قرار بگیرند.
- تلفظ حروف بی صدا در زبان روسی به حروف صدادار اطراف آنها بستگی دارد.
- برخی از حروف بی صدا در زبان روسی میتوانند به صورت نرم یا سخت تلفظ شوند.
آموزش واژگان روسی
پیش از اینکه درس را شروع کنیم، چند کلمه مهم و کاربردی را با هم یاد بگیریم.
ترجمه | تلفظ | کلمه |
سلام رسمی | Zdravstvuyte | Здравствуйте! |
سلام دوستانه | Privet | Привет! |
صبح بخير | Dobroye utro | Доброе утро! |
بعد ازظهر بخير | Dobry den | Добрый день! |
عصر بخير | Dobry vecher | Добрый вечер! |
شب بخير | Spokoynoy nochi | Спокойной ночи! |
حالتون چطوره؟ | Kak dela? | Как дела? |
متشكرم | Spasibo | Спасибо. |
متشكرم، خوب، عاليه. | Spasibo, khorosho, otlichno | Спасибо, хорошо, отлично. |
قواعد خواندن و نوشتن در زبان روسی
در زبان روسی از دو نوع خط استفاده میشود و در واقع حروف الفبای روسی دو شکل است. حروف الفبای خطی (نوشتاری) با چاپی (تایپی) متفاوت هستند.
حروف چاپی (печатные буквы): این حروف برای چاپ کتاب، روزنامه، مجله و … استفاده میشوند.
حروف خطی (письменные буквы): این حروف برای نوشتن دستنویس استفاده میشوند.
هر دو نوع خط، شامل حروف بزرگ و کوچک هستند.
قواعد استفاده از حروف بزرگ:
- حرف اول هر جمله:
- مثال: “Привет! Как дела?” (سلام! چطوری؟)
- حرف اول اسامی خاص:
- مثال: “Москва” (مسکو)، “Иван” (ایوان)
- حرف اول عناوین:
- مثال: “Президент Российской Федерации” (رئیس جمهور فدراسیون روسیه)
قواعد استفاده از حروف کوچک:
- حروف داخل کلمات:
- مثال: “привет” (سلام)، “спасибо” (متشکرم)
- حروف اول ضمایر شخصی:
- مثال: “я” (من)، “ты” (تو)
تلفظ در زبان روسی
به آموزشهایی که درباره تلفظ حروف روسی داده میشود خوب توجه کنید. چرا که پایه زبان روسی شما را شکل میدهد.
حرف А «آ»
هنگام تلفظ اين حرف لبها کاملا از هم باز میشوند.
مثلاٌ در كلمه ТАМ (تام) / МАМА (ماما) / НАТА (ناتا)
حرف روسی «о» مانند واو در «دو» (2) تلفظ میشود.
Дом (دُم) / Слова (سلووا)
حرف روسی «У» مانند صدای «واو» در كلماتی مانند «كو» و «رو» تلفظ میشود،
Тут (توت) / Бумага (بوماگا)
به شکل تلفظی که برای هر کلمه قرار داده شده و معنای آنها توجه کرده و تلاش کنید آنها را خوانده و چند بار با صدای بلند تکرار کنید:
اينجا Тут تلفظ: توت | آنجا Там تلفظ: تام | خانه Дом تلفظ: دُم | مادر، مامان Мать, Мама تلفظ: ماما ، مات |
در خانه Дома تلفظ: دُما | او (مذكر) Он تلفظ: اُن | او (مونث) Она | او (خنثی) Оно تلفظ: آنُ |
برادر Брат تلفظ: برات | پدر Отец تلفظ: آتیِتسْ | بابا Папа تلفظ: پاپا |
و حالا اين جملات را تكرار كنيد:
خانه اينجاست. | Тут дом. |
خانه آنجاست. | Там дом. |
برادر در خانه است. او در خانه است. | Брат дома. Он дома. |
مادر در خانه است، او در خانه است. | Мама дома. Она дома. |
بابا در خانه است. او در خانه است. | Папа дома. Он дома. |